Serotonin System of the Brain in the Mechanism of Seasonal Affective Disorder

Мұқаба

Дәйексөз келтіру

Толық мәтін

Ашық рұқсат Ашық рұқсат
Рұқсат жабық Рұқсат берілді
Рұқсат жабық Тек жазылушылар үшін

Аннотация

Seasonal affective disorder (SAD) is a complex of depressive-like disorders observed in the autumn/winter period. SAD is a significant economic, social and medical problem. There are numerous but contradictory clinical data on the involvement of the serotonin (5-HT) system of the brain in the mechanism of SAD and on the association of mutations in the genes encoding enzymes of metabolism, transporter and receptors of 5-HT with the risk of this pathology. The review examines in detail both clinical observations and all available experimental data on the effect of short daylight exposure on the 5-HT system of the brain and 5-HT-dependent behavior in two laboratory objects, mice and zebrafish (Danio rerio). The following general patterns were revealed in the two species: (1) a decrease in motor activity and an increase in anxiety under mild stress and (2) an increase in the level of the 5-HT metabolite, 5-hydroxyindoleacetic acid (5-HIAA) in the brain of mice and fish kept for a long time under short-day conditions. In mice, keeping under short-day conditions sharply increases the severity of depressive-like behavior in the forced swimming test. At the same time, in these two species, no association between the reduced activity of the key enzyme of 5-HT synthesis, tryptophan hydroxylase, and the severity of behavioral disorders caused by short-day exposure was observed. Despite the fact that the 5-HT system of the brain is undoubtedly involved in the mechanism of SAD, it apparently is not a key one in the mechanism of the severity of this pathology.

Толық мәтін

Рұқсат жабық

Авторлар туралы

I. Sorokin

Institute of Cytology and Genetics, Siberian Branch of RAS

Email: avkulikov52@gmail.com
Ресей, Novosibirsk

A. Kulikov

Institute of Cytology and Genetics, Siberian Branch of RAS

Хат алмасуға жауапты Автор.
Email: avkulikov52@gmail.com
Ресей, Novosibirsk

Әдебиет тізімі

  1. Levitan R.D. // Dialogues Clin. Neurosci. 2007. V. 9. P. 315–324.
  2. Miller A.L. // Altern. Med. Rev. 2005. V. 10. P. 5–13.
  3. Van Praag H.M. // Prog. Neuropsychopharmacol Biol. Psychiatry. 2004. V. 28. P. 891–907.
  4. Popova N.K., Kulikov A.V. // Expert Opin. Ther. Targets. 2010. V. 14(11). P. 1259–1271.
  5. Carlsson A., Svennerholm L., Winblad B. // Acta Psychiatr. Scand. Suppl. 1980. V. 280. P. 75–85.
  6. Gupta A, Sharma P.K., Garg V.K., Singh A.K., Mondal S.C. // Eur. Rev. Med. Pharmacol. Sci. 2013. V. 17. № 1. P. 49–55.
  7. Kulikov A.V., Popova N.K. // Rev Neurosci. 2015. V. 26. № 6. P. 679–690.
  8. Eagles J.M. // Med. Hypotheses. 2004. V. 63. P. 767–772.
  9. Magnusson A. // Acta. Psychiatr. Scand. 2000. V. 101. P. 176–184.
  10. Wirz-Justice A., Ajdacic V., Rössler W., Steinhausen H.C., Angst J. // Eur. Arch. Psychiatry Clin. Neurosci. 2019. V. 269. № 7. P. 833–839.
  11. Rosen L.N., Targum S.D., Terman M., Bryant M.J., Hoffman H., Kasper S.F., Hamovit J.R., Docherty J.P., Welch B., Rosenthal N.E. // Psychiatry Res. 1990. V. 31. P. 131–144
  12. Sohn C.H., Lam R.W. // CNS Spectr. 2005. V. 10. № 8. P. 635–646.
  13. Rosenthal N.E., Sack D.A., Gillin J.C., Lewy A.J., Goodwin F.K., Davenport Y., Mueller P.S., Newsome D.A., Wehr T.A. // Arch. Gen. Psychiatry. 1984. V. 41. P. 72–80.
  14. Levitt A.J., Boyle M.H. // Can. J. Psychiatry. 2002. V. 47. № 4. P. 361–367.
  15. Potkin S.G., Zetin M., Stamenkovic V., Kripke D., Bunney W.E. Jr. // Clin. Neuropharmacol. 1986. V. 9. № 4. P. 181–183.
  16. Blazer D.G., Kessler R.C., Swartz M.S. // Br. J. Psychiatry. 1998. V. 172. P. 164–167.
  17. Mersch P.P., Middendorp H.M., Bouhuys A.L., Beersma D.G., van den Hoofdakker R.H. // J. Affect. Disord. 1999. V. 53. № 1. P. 35–48.
  18. Wehr T.A., Duncan W.C. Jr., Sher L., Aeschbach D., Schwartz P.J., Turner E.H., Postolache T.T., Rosenthal N.E. // Arch. Gen. Psychiatry. 2001. V. 58. № 12. P. 1108–1114.
  19. Wehr T.A. // J. Biol. Rhythms. 2001. V. 16. № 4. P. 348–364.
  20. Terman M., Terman J.S., Quitkin F.M., McGrath P.J., Stewart J.W., Rafferty B. // Neuropsychopharmacology 1989. V. 2. № 1. P. 1–22.
  21. Pjrek E., Baldinger-Melich P., Spies M., Papageorgiou K., Kasper S., Winkler D. // Eur. Psychiatry. 2016. V. 32. P. 28–33.
  22. Lewy A.J., Sack R.L., Miller L.S., Hoban T.M. // Science. 1987. V. 235. № 4786. P. 352–354.
  23. Smagula S.F., DuPont C.M., Miller M.A., Krafty R.T., Hasler B.P., Franzen P.L., Roecklein K.A. // Chronobiol. Int. 2018. V. 35 (11). P. 1553–1559.
  24. Checkley S.A., Murphy D.G., Abbas M., Marks M., Winton F., Palazidou E., Murphy D.M., Franey C., Arendt J. // Br. J. Psychiatry. 1993. V. 163. P. 332–337.
  25. Eastman C.I., Gallo L.C., Lahmeyer H.W., Fogg L.F. // Biol. Psychiatry. 1993. V. 34. № 4. P. 210–20.
  26. Oren D.A., Levendosky A.A., Kasper S., Duncan C.C., Rosenthal N.E. // Biol. Psychiatry. 1996. V. 39. № 3. P. 157–170.
  27. Lanfumey L., Mongeau R., Hamon M. // Pharmacol. Ther. 2013. V. 138. № 2. P. 176–184.
  28. Welsh J.H. // Adv. Pharmacol. 1968. V. 6 (Pt A). P. 171–188.
  29. Wu W.H., Cooper R.L. // Exp. Neurobiol. 2012. V. 21. № 3. P. 101–112.
  30. Gaspar P., Lillesaar C. // Philos. Trans. R. Soc. Lond. B Biol. Sci. 2012. V. 367. № 1601. P. 2382–2394.
  31. Audet M.A., Descarries L., Doucet G. // J. Chem. Neuroanat. 1989. V. 2. P. 29–44.
  32. Fitzpatrick P.F. // Annu. Rev. Biochem. 1999. V. 68. P. 355–381.
  33. Fitzpatrick P.F. // Arch. Biochem. Biophys. 2023. V. 735. P. 109518.
  34. Barnes N.M., Sharp T. // Neuropharmacology. 1999. V. 38. № 8. P. 1083–1152.
  35. Barnes N.M., Ahern G.P., Becamel C., Bockaert J., Camilleri M., Chaumont-Dubel S., Claeysen S., Cunningham K.A., Fone K.C., Gershon M., Di Giovanni G., Goodfellow N.M., Halberstadt A.L., Hartley R.M., Hassaine G., Herrick-Davis K., Hovius R., Lacivita E., Lambe E.K., Leopoldo M., Levy F.O., Lummis S.C.R., Marin P., Maroteaux L., McCreary A.C., Nelson D.L., Neumaier J.F., Newman-Tancredi A., Nury H., Roberts A., Roth B.L., Roumier A., Sanger G.J., Teitler M., Sharp T., Villalón C.M., Vogel H., Watts S.W., Hoyer D. // Pharmacol. Rev. 2021. V. 73. № 1. P. 310–520.
  36. Barker E., Blakey R. // Bloom E., Kupfer N. Psychopharmacology. The fourth generation of progress. New York: Raven Press, 1995. P. 321–333.
  37. Grouleff J., Ladefoged L.K., Koldsø H., Schiøtt B. // Front. Pharmacol. 2015. V. 6. P. 235.
  38. Shih J.C., Thompson R.F. // Am. J. Hum. Genet. 1999. V. 65. № 3. P. 593–598.
  39. Shih J.C., Wu J.B., Chen K. // J. Neural. Transm. 2011. V. 118. № 7. P. 979–986.
  40. Walther D.J., Peter J.U., Bashammakh S., Hörtnagl H., Voits M., Fink H., Bader M. // Science. 2003. V. 299. № 5603. P. 76.
  41. Walther D.J., Bader M. // Biochem. Pharmacol. 2003. V. 66. № 9. P. 1673–1680.
  42. Gutknecht L., Waider J., Kraft S., Kriegebaum C., Holtmann B., Reif A., Schmitt A., Lesch K.P. // J. Neural. Transm. 2008. V. 115. P. 1127–1132.
  43. Savelieva K.V., Zhao S., Pogorelov V.M., Rajan I., Yang Q., Cullinan E., Lanthorn T.H. // PLoS ONE. 2008. V. 3. № 10. e3301.
  44. Alenina N., Kikic D., Todiras M., Mosienko V., Qadri F., Plehm R., Boyé P., Vilianovitch L., Sohr R., Tenner K., Hörtnagl H., Bader M. // Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2009. V. 106. P. 10333–10337.
  45. Beaulieu J.M., Zhang X., Rodriguiz R.M., Sotnikova T.D., Cools M.J., Wetsel W.C., Gainetdinov R.R., Caron M.G. // Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2008. V. 105. P. 1333–1338.
  46. Koe B.K., Weissman A. // J. Pharmacol. Exp. Ther. 1966. V. 154. № 3. P. 499–516.
  47. Cervo L., Canetta A., Calcagno E., Burbassi S., Sacchetti G., Caccia S., Fracasso C., Albani D., Forloni G., Invernizzi R.W. // J. Neurosci. 2005. V. 25. № 36. P. 8165–8172.
  48. Kulikov A.V., Osipova D.V., Naumenko V.S., Terenina E., Mormède P., Popova N.K. // Behav. Brain. Res. 2012. V. 233. № 1. P. 113–1192.
  49. Hagsäter S.M., Pettersson R., Holmäng A., Eriksson E. // Acta. Neuropsychiatr. 2021. V. 33. P. 148–155.
  50. Zhang X., Gainetdinov R.R., Beaulieu J.M., Sotnikova T.D., Burch L.H., Williams R.B., Schwartz D.A., Krishnan K.R., Caron M.G. // Neuron. 2005. V. 45. P. 11–16.
  51. Ottenhof K.W., Sild M., Levesque M.L., Ruhé H.G., Booij L. // Neurosci. Biobehav. Rev. 2018. V. 92. P. 29–42.
  52. Lin Y.M., Chao S.C., Chen T.M., Lai T.J., Chen J.S., Sun H.S. // Arch. Gen. Psychiatry. 2007. V. 64. P. 1015–1024.
  53. Scheuch K., Lautenschlager M., Grohmann M., Stahlberg S., Kirchheiner J., Zill P., Heinz A., Walther D.J., Priller J. // Biol. Psychiatry. 2007. V. 62. P. 1288–1294.
  54. Zhang X., Nichols P.J., Laje G., Sotnikova T.D., Gainetdinov R.R, Albert P.R., Rajkowska G., Stockmeier C.A., Speer M.C., Steffens D.C., Austin M.C., McMahon F.J., Krishnan K.R., Garcia-Blanco M.A. & Caron M.G. // Mol. Psychiatry. 2011. V. 16. P. 1169–1176.
  55. Zhou Z., Roy A., Lipsky R., Kuchipudi K., Zhu G., Taubman J., Enoch M.A., Virkkunen M., Goldman D. // Arch. Gen. Psychiatry. 2005. V. 62. P. 1109–1118.
  56. McKinney J., Johansson S., Halmoy A., Dramsdahl M., Winge I., Knappskog P.M., Haavik J. // Mol. Psychiatry. 2008. V. 13. P. 365–367.
  57. McKinney J.A., Turel B., Winge I., Knappskog P.M., Haavik J. // Hum. Mutat. 2009. V. 30. P. 787–794.
  58. Garriock H.A., Allen J.J., Delgado P., Nahaz Z., Kling M.A., Carpenter L., Burke M., Burke W., Schwartz T., Marangell L.B., Husain M., Erickson R.P., Moreno F.A. // Mol. Psychiatry. 2005. V. 10. P. 976–977
  59. Zhang X., Beaulieu J.M., Sotnikova T.D., Gainetdinov R.R., Caron M.G. // Science. 2004. V. 305. P. 217.
  60. Kulikov A.V., Osipova D.V., Naumenko V.S., Popova N.K. // Genes Brain. Behav. 2005. V. 4 (b). P. 482–485.
  61. Куликов А.В., Попова Н.К. // Генетика. 1983. Т. 19. С. 784–788.
  62. Osipova D.V., Kulikov A.V., Popova N.K. // J. Neurosci. Res. 2009. V. 87. № 5. 1168–1174.
  63. Siesser W.B., Zhang X., Jacobsen J.P., Sotnikova T.D., Gainetdinov R.R., Caron M.G. // Neurosci. Lett. 2010. V. 481. P. 6–11.
  64. Bazovkina D.V., Lichman D.V., Kulikov A.V. // Neurosci. Lett. 2015. V. 589. P. 79–82.
  65. Koshimizu H., Hirata N., Takao K., et al. // Neuropsychopharmacol Rep. 2019. V. 39. № 1. P. 56–60.
  66. Bazhenova E.Y., Sinyakova N.A., Kulikova E.A., Kazarinova I.A., Bazovkina D.V., Gainetdinov R.R., Kulikov A.V. // Neurosci. Lett. 2017. V. 653. P. 264–268.
  67. Bazhenova E.Y., Fursenko D.V., Kulikova E.A., Khotskin N.V., Sinyakova N.A., Kulikov A.V. // Neurosci. Lett. 2019. V. 699. P. 91–96.
  68. Komleva P.D., Bazhenova E.Y., Khotskin N.V., Kulikova E.A., Kulikov A.V. // Bull Exp Biol Med. 2023. V. 174. № 2. P. 199–204.
  69. Osipova D.V., Kulikov A.V., Mekada K., Yoshiki A., Moshkin M.P., Kotenkova E.V., Popova N.K. // Genes Brain. Behav. 2010. V. 9. P. 537–543.
  70. Evsiukova V.S., Kulikova E.A., Kulikov A.V. // Biomolecules. 2021. V. 11. № 10. P. 1421.
  71. Evsiukova V.S., Sorokin I.E., Kulikov P.A., Kulikov A.V. // Behav. Brain. Res. 2024. V. 466. P. 115000.
  72. Сорокин И.Е. Евсюкова В.С., Куликов А.В. // Бюлл. экспер. биол. мед. 2022. Т. 173. C. 279–284.
  73. Сорокин И.Е., Евсюкова В.С., Арефьева А.Б., Сачкова В.В., Куликов П.А., Куликов А.В. // Бюлл. экспер. биол. мед. 2023. Т. 175. № 6. С. 778–785.
  74. Albert P.R., Vahid-Ansari F. // Biochimie. 2019. V. 161. P. 34–45.
  75. Maximino C., Puty B., Benzecry R., Araújo J., Lima M.G., de Jesus Oliveira Batista E., Renata de Matos Oliveira K., Crespo-Lopez M.E. Herculano A.M. // Neuropharmacology. 2013. V. 73. P. 83–97.
  76. Herculano A.M., Maximino C. // Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2014. V. 55. P. 50–66.
  77. Millan M.J., Marin P., Bockaert J., Mannoury la Cour C. // Trends Pharmacol. Sci. 2008. V. 29. № 9. P. 454–464.
  78. Zhang G., Stackman Jr. R.W. The role of serotonin 5-HT2A receptors in memory and cognition / Front. Pharmacol. 2015. V. 6. P. 225.
  79. Talvik-Lotfi M., Nyberg S., Nordstrom A.L., Ito H., Halldin C., Brunner F., Farde L. // Psychopharmacology. 2000. V. 148. P. 400–403.
  80. Bhagwagar Z., Hinz R., Taylor M., Fancy S., Cowen P., Grasby P. // Am J Psychiatry. 2006. V. 163. P. 1580–1587.
  81. Guiard B.P., Di Giovanni G. // Front. Pharmacol. 2015. V. 6. P. 46.
  82. Perani D., Garibotto V., Gorini A., Moresco R.M., Henin M., Panzacchi A., Matarrese M., Carpinelli A., Bellodi L., Fazio F. // NeuroImage. 2008. V. 42. P. 306–314.
  83. Lesch K.P., Bengel D., Heils A., Sabol S.Z., Greenberg B.D., Petri S., Benjamin J., Müller C.R., Hamer D.H., Murphy D.L. // Science. 1996. V. 274. № 5292. P. 1527–1531.
  84. Anguelova M., Benkelfat C., Turecki G. // Mol. Psychiatry. 2003. V. 8. № 6. P. 574–591.
  85. Willner P., Scheel-Krüger J., Belzung C. // Neurosci. Biobehav. Rev. 2013. V. 37. P. 2331–2371.
  86. Hamon M., Blier P. // Prog. Neuropsychopharmacol Biol. Psychiatry. 2013. V. 45. P. 54–63.
  87. Miller BR, Hen R. // Curr. Opin. Neurobiol. 2015. V. 30. P. 51–58.
  88. Cryan J.F., Holmes A. // Nat. Rev. Drug. Discov. 2005. V. 4. № 9. P. 775–790.
  89. Petit-Demouliere B., Chenu F., Bourin M. // Psychopharmacology. 2005. 177. № 3. P. 245–55
  90. Yan H.C., Cao X., Das M., Zhu X.H., Gao T.M. // Neurosci. Bull. 2010. V. 26. № 4. P. 327–337.
  91. Kulikov A.V., Sinyakova N.A., Kulikova E.A., Khomenko T.M., Salakhutdinov N.F., Kulikov V.A., Volcho K.P. // Lett. Drug Des. Discov. 2019. V. 16. P. 1321–1328.
  92. Evsiukova V.S., Bazovkina D., Bazhenova E., Kulikova E.A., Kulikov A.V. // Int. J. Mol. Sci. 2021. V. 22. P. 12851.
  93. Куликова Е.А., Фурсенко Д.В., Баженова Е.Ю., Куликов А.В. // Мол биол. 2020. Т. 54. C. 313–320.
  94. Куликова Е.А., Фурсенко Д.В., Баженова Е.Ю., Куликов А.В. // Мол. Биол. 2021. Т. 55. C. 660–666.
  95. Monti J.M. Serotonin control of sleep-wake behavior / Sleep Med. Rev. 2011. V. 15. P. 269–281.
  96. Tyrer A.E., Levitan R.D., Houle S., Wilson A.A., Nobrega J.N., Meyer J.H. // Neuropsychopharmacology. 2016. V. 41. P. 2447–2454.
  97. Rosenthal N.E., Mazzanti C.M., Barnett R.L., Hardin T.A., Turner E.H., Lam G.K., Ozaki N., Goldman D. // Mol. Psychiatry. 1998. V. 3. № 2. P. 175–177.
  98. Sher L., Hardin T.A., Greenberg B.D., Murphy D.L., Li Q., Rosenthal N.E. // Am. J. Psychiatry. 1999. V. 156. № 11. P. 1837.
  99. Praschak-Rieder N., Willeit M., Winkler D., Neumeister A., Hilger E., Zill P., Hornik K., Stastny J., Thierry N., Ackenheil M., Bondy B., Kasper S. // Eur. Neuropsychopharmacol. 2002. V. 12. № 2. P. 129–134.
  100. Thierry N., Willeit M., Praschak-Rieder N., Zill P., Hornik K., Neumeister A., Lenzinger E., Stastny J., Hilger E., Konstantinidis A., Aschauer H., Ackenheil M., Bondy B., Kasper S. // Eur. Neuropsychopharmacol. 2004. V. 14. № 1. P. 53–58.
  101. Lenzinger E., Neumeister A., Praschak-Rieder N., Fuchs K., Gerhard E., Willeit M., Sieghart W., Kasper S.F., Hornik K., Aschauer H.N. // Psychiatry Res. 1999. V. 85. № 3. P. 241–246.
  102. Johansson C., Smedh C., Partonen T., Pekkarinen P., Paunio T., Ekholm J., Peltonen L., Lichtermann D., Palmgren J., Adolfsson R., Schalling M. // Neurobiol Dis. 2001. V. 8. № 2. P. 351–357.
  103. Johansson C., Willeit M., Levitan R., Partonen T., Smedh C., Del Favero J., Bel Kacem S., Praschak-Rieder N., Neumeister A., Masellis M., Basile V., Zill P., Bondy B., Paunio T., Kasper S., Van Broeckhoven C., Nilsson L.G., Lam R., Schalling M., Adolfsson R. // Psychol. Med. 2003. V. 33. № 5. P. 785–792.
  104. Willeit M., Praschak-Rieder N., Neumeister A., Zill P., Leisch F., Stastny J., Hilger E., Thierry N., Konstantinidis A., Winkler D., Fuchs K., Sieghart W., Aschauer H., Ackenheil M., Bondy B., Kasper S. // Mol. Psychiatry. 2003. V. 8. № 11. P. 942–946.
  105. Enoch M.A., Goldman D., Barnett R., Sher L., Mazzanti C.M., Rosenthal N.E. // Mol Psychiatry. 1999. V. 4. № 1. P. 89–92.
  106. Arias B., Gutiérrez B., Pintor L., Gastó C., Fañanás L. // Mol. Psychiatry. 2001. V. 6. № 2. P. 239–42.
  107. Molnar E., Lazary J., Benko A., Gonda X., Pap D., Mekli K., Juhasz G., Kovacs G., Kurimay T., Rihmer Z., Bagdy G. // Eur. Neuropsychopharmacol. 2010. V. 20. № 9. P. 655–662.
  108. Ozaki N., Rosenthal N.E., Pesonen U., Lappalainen J., Feldman-Naim S., Schwartz P.J., Turner E.H., Goldman D. // Biol Psychiatry. 1996. V. 40. № 12. P. 1267–1272.
  109. Nørgaard M., Ganz M., Svarer C., Fisher P.M., Churchill N.W., Beliveau V., Grady C., Strother S.C., Knudsen G.M. Brain 522 Networks Implicated in Seasonal Affective Disorder: // Front. Neurosci. 2017. V. 11. P. 614.
  110. McMahon B., Nørgaard M., Svarer C., Andersen S.B., Madsen M.K., Baaré W.F.C., Madsen J., Frokjaer V.G., Knudsen G.M. // Eur. Neuropsychopharmacol. 2018. V. 28. P. 1151–1160.
  111. Tam, E.M., Lam, R.W., Levitt, A.J. // Can. J. Psychiatry. 1995. V. 40. P. 457–466.
  112. Lam R.W., Gorman C.P., Michalon M., Steiner M., Levitt A.J., Corral M.R., Watson G.D., Morehouse R.L., Tam W., Joffe R.T. // Am. J. Psychiatry. 1995. V. 152. P. 1765–1770.
  113. Lam R.W., Levitt A.J., Levitan R.D., Enns M.W., Morehouse R., Michalak E.E., Tam E.M. // Am. J. Psychiatry. 2006. V. 163. P. 805–812.
  114. Partonen T., Lonnqvist J. // J. Affect. Disord. 1996. V.. 41. P. 93–99.
  115. Ruhrmann S., Kasper S., Hawellek B., Martinez B., Hoflich G., Nickelsen T., Möller H.J. // Psychol. Med. 1998. V. 28. P. 923–933.
  116. Valzelli L., Bernasconi S., Cusumano G. // Neuropsychobiology. 1977. V. 3 (1). P. 35–41.
  117. Оттер М.И. // Бюлл. экспер. Биол. мед. 1982. Т. 94. № 7. С. 84–86.
  118. Кудрявцева Н.Н., Попова Н.К. // Бюлл. экспер. Биол. мед. 1973. № 4. С. 44–47.
  119. Popova N.K., Voronova I.P., Kulikov A.V. // Pharmacol. Biochem. Behav. 1993. V. 46. № 1. P. 9–13.
  120. Dixit B.N., Buckley J.P. // Life Sci. 1967. V. 6. № 7. P. 755–758.
  121. Goda R., Otsuka T., Iwamoto A., Kawai M., Shibata S., Furuse M., Yasuo S. // Neurosci. Lett. 2015. V. 593. P. 95–100.
  122. Quay W.B. // Life Sci. 1965. V. 4. P. 379–384.
  123. Okada F. // Life Sci I. 1971 V. 10. № 2. P. 77–86.
  124. Asano Y. // Life Sci I. 1971. V. 10. № 15. P. 883–894.
  125. Nexon L, Poirel VJ, Clesse D, Pévet P, Raison S. // Eur. J. Neurosci. 2009. V. 30. № 9. P. 1790–1801.
  126. Malek Z.S., Pévet P., Raison S. // Neuroscience. 2004. V. 125. № 3. P. 749–758.
  127. Einat H., Kronfeld-Schor N., Eilam D. // Behav. Brain Res. 2006. V. 173. P. 153–157.
  128. Leach G., Ramanathan C., Langel J., Yan L. // Neuroscience. 2013. V. 234. P. 31–39.
  129. Prendergast B.J., Nelson R.J. // Psychoneuroendocrinology. 2005. V. 30. P. 438–452.
  130. Otsuka T., Kawai M., Togo Y., Goda R., Kawase T., Matsuo H., Iwamoto A., Nagasawa M., Furuse M., Yasuo S. // Psychoneuroendocrinology. 2014. V. 40. P. 37–47.
  131. Bazhenova E.Y., Fursenko D.V., Khotskin N.V., Sorokin I.E., Kulikov A.V. // Vavilov Journal of Genetics and Breeding. 2019. V. 22. № 1. P. 55–61.
  132. Adonina S., Bazhenova E., Bazovkina D. // Int. J. Mol. Sci. 2024. V. 25. № 5. P. 2469.
  133. Хоцкин Н.В., Баженова Е.Ю., Куликова Е.А., Сорокин И.Е., Куликов А.В. // Журнал высшей нервной деятельности им. И.П. Павлова. 2019. Т. 69. С. 85–94.
  134. Roseboom P.H., Namboodiri M.A., Zimonjic D.B., Popescu N.C., Rodriguez I.R., Gastel J.A., Klein D.C. // Brain Res. Mol. Brain Res. 1998. V. 63. P. 189–197.
  135. Engeszer R.E., Patterson L.B., Rao A.A., Parichy D.M. // Zebrafish. 2007. V. 4. № 1. P. 21–40.
  136. Arunachalam M., Raja M., Vijayakumar C., Malaiammal P., Mayden R.L. // Zebrafish. 2013. V. 10. № 1. P. 1–14.
  137. Spence R., Gerlach G., Lawrence C., Smith C. // Biol. Rev. Camb. Philos. Soc. 2008. V. 83. № 1. P. 13–34.
  138. Kalueff A.V., Stewart A.M., Gerlai R. // Trends Pharmacol. Sci. 2014. V. 35. P. 63–75.
  139. Stewart A.M., Braubach O., Spitsbergen J., Gerlai R., Kalueff A.V. // Trends Neurosci. 2014. V. 37. P. 264–278.
  140. Синякова Н.А., Куликова Е.А., Енглевский Н.A., Куликов А.В. // Бюлл. экспер. биол. Мед. 2017. Т. 164. № 11. C. 573–576.
  141. Lillesaar C. // Journal Chemical Neuroanatomy. 2011. V. 41. P. 294–308.
  142. Panula P., Chen Y.C., Priyadarshini M., Kudo H., Semenova S., Sundvik M., Sallinen V. // Neurobiol. Dis. 2010. V. 40. P. 46–57.
  143. Aharon D., Marlow F.L. // Cell Mol. Life Sci. 2021. V. 79. P. 8.
  144. Santos D., Luzio A., Coimbra A.M. // Aquat. Toxicol. 2017. V. 191. P. 141–163.
  145. Genario R., Giacomini ACVV, de Abreu M.S., Marcon L., Demin K.A., Kalueff A.V. // Neurosci Lett. 2020. V. 714. P. 134548.
  146. Фурсенко Д.В., Баженова Е.Ю., Хоцкин Н.В., Сорокин И.Е., Куликова Е. А., Куликов А.В. // Бюлл. экспер. биол. мед. 2019. Т. 167. С. 108–112.

Қосымша файлдар

Қосымша файлдар
Әрекет
1. JATS XML
2. Fig. 1. Dynamics of publications on SAR (according to the PubMed system).

Жүктеу (79KB)

© Russian Academy of Sciences, 2025